• تنظیم کردن اسناد و مدارک و وارد کردن اطلاعات: در مرحله اول که مرحله تنیم اسناد و مدارک می باشد صاحبین کالا باید بدانند که چه اسناد و مدارکی را آماده کنند!
برخی از این اسناد شامل: اظهار نامه واردات،کپی از تصویر کارت بازرگانی،قبوض انبار،ترخیصیه، بارنامه،فاکتور خرید،گواهی مبدا،پیش فاکتور که به آن «پروفرما» هم گفته میشود،بیمه نامه، لیست عدلبندی،مجوز ثبت سفارش،پروانه صادراتی، وکالتنامه رسمی( در مواقعی که واردات در برابر صادرات انجام گیرد) و… می شود.
یک نکته مهم که باید گوشزد کرد این است که تعداد صحفه های اظهار نامه شما بستگی به این دارد که چه تعداد اقلام وارد کرده اید. بعد اینکه اظهار نامه را بصورت دستی پُر کردید بایستی آن را در سامانه الکترونیکی گمرک ثبت کنید.
• اخذ کردن کوتاژ در دایره احراز هویت و معین شدن مسیر: این مرحله شامل احراز هویت صاحب بار واظهار کالا می شود.
در دایره احراز هویت که یک دایره فنی در گمرک است، در ابتدا اسناد و مدارک را بررسی کرده و در صورتی که تایید شوند به محموله شما شماره ثبت ( کوتاژ) داده می شود.
کوتاژ همان ثبت اظهار نامه صادرات یا واردات کالا در کمرک می باشد. پس از آنکه شماره ثبت کوتاژ به شما داده شد ، اظهار نامه لاک و مهر می شود.
• مرحله ارزیابی و کنترل دقیق کالا: با توجه به مسیری که برای محموله شما تعیین شده است در این مرحله ارزیابی دقیق و کنترل کامل بر روی محموله انجام می شود.
در گمرکات به دلیل کمبود نیرو و صرفه جویی در زمان و تسلط بر مراحل کنترلی از سیستم مدیریت ریسک استفاده شده و سه مسیر سبز، زرد و قرمز جهت ترخیص کالا استفاده می شود. چنانچه محموله شما در دو مسیر زرد یا قرمز قرار بگیرد محموله نیاز به کنترل پیدا می کند که در این صورت بسته بندی و لاک مهر کالا باز و بوسیله ارزیاب گمرک مورد بازرسی قرار گرفته و با اسناد انطباق داده می شودو تنها نیاز به بازرسی محموله بوسیله رئیس سرویس گمرک مربوطه دارد.
پس از گذراندن موفقیت آمیز این مرحله در دایره ارزش ، ارزش اظهاری محموله،سوابق گمرکی و سایر روش های تعیین ارزش مورد بررسی قرار می گیرد.
• دریافت مجوز های لازمه:این مرحله به تکمیل اسناد اختصاص دارد. از جمله مجوز های لازمه در این بخش قرنطینه،استاندارد، بهداشت، تجهیزات پزشکی،جهاد، وزارت راه و… می باشد.
• تعیین تعرفه و انطباق کالا بوسیله کارشناسان سرویس: علاوه بر بررسی تعرفه و انطباق کالا توسط کارشناس سرویس اسناد و الزامات ورود مورد نظارت قرار می گیرد.
• تسویه صندوق و صادر شدن سند ترخیص:بعد از اینکه هزینه قابل پرداخت توسط گمرک مشخص شد صاحب محموله باید آن را بصورت فیش نقدی به حساب گمرک واریز نماید.
• انبار داری و اجازه بارگیری: پس از آنکه در سرویس اریابی تشریفات کار به اتمام رسید.
در تمام سه مسیر یاد شده پروانه مهر شده و با صدور سند ترخیص ، زمانی که تسویه حساب های مربوطه با شرکت حمل و نقل انجام پذیرفت، با دریافت قبض انبار ،اداره گمرک اجازه نامه بارگیری را صادر می کند.
در اینجا هم مبلغی به عنوان هزینه انبارداری توسط مسئولین حراست از کالا،از صاحبین محموله دریافت میشود.
• خارج شدن کالا از گمرک و تحویل آن به صاحب کالا:بعد انجام تمام کارهای مربوط به ترخیص کالا، صاحب بار « بیجک انبار» را از طرف انباردار اخذ میکند.
این بیجک پس از کنترل ثبت مهر خروج توسط انباردار صادر می شود که نشان دهنده این است که کالا به صاحب آن تحویل داده شده است.
پس از آن صاحب کالا وسیله نقلیه خود را وارد محوطه گمرک کرده و به بارگیری کالا برای خروج از درب انبار گمرک میپردازد.